TONGENinstrumenten

In de deelcollectie ‘tongeninstrumenten’ vindt u in ons museum meerdere instrument 'families':

• Mondharmonica
• Handharmonica
• Accordeon

We lichten meerdere instrumenten uit. Klik onder de introductie op de desbetreffende afbeelding om verder te lezen.

Introductie tongeninstrumenten

De geluidsbron bij ‘tongeninstrumenten’ is een doorslaande tong: een dun metalen plaatje dat precies door een opening in een basisplaat past. Dit in tegenstelling tot een ‘opslaande’ tong of riet dat groter is dan de opening in het mondstuk en dat dus geheel afsluit, zoals bij een klarinet. Het akoestisch verschil is dat golven in het instrument de opslaande tong als een gesloten eind opvatten, waarmee het instrument asymmetrisch wordt en in de grondtoon een kwart golflengte bevat en bij overblazen alleen even boventonen geeft; als eerste de duodecime. Een doorslaande tong functioneert als open eind en geeft alle boventonen.

In de Westerse wereld komt de doorslaande tong alleen voor zonder pijp en is er geen gevolg. In Azië echter hebben mondorgels wél een pijp: in China de sheng, in Japan de sho en in Laos de kêhn. Rechthoekige doorslaande tongen geven uitsluitend één toon, hun eigenfrequentie mondorgels, harmonica’s, sheng. Wigvormige tongen passen hun toon aan aan de lengte van de buis: de kêhn. Interessant is de Chinese hulusi: een pijp met vingergaten en één doorslaande wigvormige tong, die dus alle tonen kan produceren.