De speeldoos

kenmerken en geschiedenis

In 1796 bedacht Antoine Favre uit Geneve een automatisch werkend muziekinstrument, waarvan de tonen worden gemaakt door stalen tanden van een kam met pennetjes die in een wals zijn aangebracht te tokkelen. Vele varianten zijn sindsdien ontwikkeld met tot honderden tonen. Deze cilinderspeeldoos van de fabriek Mermod heeft 9 melodieën op de cilinder. Later, vanaf 1890 zijn ook varianten gemaakt waar de melodieën op platen zijn geprogrammeerd.

Een zwarte doos met daarin een metalen voorwerp




Nummer: a23

Instrument: Speeldoos

Bouwer, land van herkomst: M.F. Genève

Bouwjaar: 1880

Type: cilinder

Materiaal:

Omvang/ stemming: nvt

Lengte: 540 mm




Cilinderspeeldozen hebben een beperkt repertoire. Als de wijsjes op platen worden geprogrammeerd is dat onbeperkt. De pennen op een cilinder worden in de plaat een gevormd door een omgebogen lipje.

Een houten kist met een plaat erin





Nummer: a21

Instrument: Speeldoos

Bouwer, land van herkomst: Symphonion, Leipzig

Bouwjaar: 1890

Type: platen

Materiaal: Eikenhout, mechanisme

Omvang/ stemming:

Lengte: 330 mm




Deze platenspeeldoos van het merk Symphonion uil Leipzig kreeg op ludieke wijze de vorm van een spaarpot. Een ingeworpen munt start de melodie.

Een houten kist waarop staat dat je betaalt, ik speel erop





Nummer: a07

Instrument: Mus. Savings Bank

Bouwer, land van herkomst: Symphonion, Leipzig

Bouwjaar: 1900

Type: platen/tongen

Materiaal: eikenhout

Omvang/ stemming: 41

Lengte: 452 mm

Speeldoosjes werden en worden in allerlei voorwerpen ingebouwd, zoals hier in dit album.

Een oud boek met een afbeelding van een man op de omslag



Nummer: a24

Instrument: Fotoalbum

Bouwer, land van herkomst: Anoniem

Bouwjaar: 1890

Type: cilinder

Materiaal: karton/leer

Omvang/ stemming: ?

Lengte: 157 mm

Share by: