Kenmerken en geschiedenis

Wie in de late middeleeuwen een bruiloft te vieren had zocht daarvoor een muzikant uit en vaak was dat een speler op de ‘fluit en trom’. In Groningse kerken uit ca. 1250 is op een aantal muurschilderingen zo’n eenmansband te zien. Voor de fluit heb je maar een hand beschikbaar om met de andere te kunnen trommelen. Hoe werkt dat?

Als een blaasinstrument dun is in verhouding tot zijn lengte gaat het overblazen erg makkelijk, anders gezegd: al met lage druk gaat de trilling over op een boventoon en de eenhandsfluit is een dunne blokfluit; zo dun dat de grondtoon maar nauwelijks te blazen is en de eerste boventoon (het octaaf) verschijnt zodra je je lippen om het mondstuk sluit. Het interval naar de volgende boventoon is dan een kwint en die is met drie vingergaten te overbruggen. Dat doe je met één, meestal de linker, hand: duim onder en wijsvinger en middelvinger boven de fluit en met de ringvinger en pink houd je de fluit vast. De gaten zijn zo geboord dat de intervallen (meestal) worden: hele-hele-halve toon, dus: a-b-cis-d  en na overblazen verder: e-fis-gis-a voor een fluit in d. Zonder moeite dus een octaaf.